İş Kazasına Ait Mahkeme Kararıyla Ödenen Tazminat ve Yasal Faizler Gider Yazılabilir mi?

Ahmet GÜZEL
WRS İmperium, YMM/Bağımsız Denetçi

I.GİRİŞ

Ticari ve sınai faaliyetlerde işyerinde iş kazaları meydana gelebilmektedir. Bu tür vakalarda işverenler mağdur olduğu gibi işçiler de başta bedeni olmak üzere sıkıntı yaşayabilmektedir.

İş kazaları çoğunlukla uzlaşma ile sonuçlanmakla beraber uyuşmazlık neticesinde mahkemeye de taşınabilmektedir.

Bu yazımızda mahkemeye taşınan iş kazalarına ilişkin olarak ödenen tazminat, faiz ve harçların zarar yazılıp yazılamayacağı değerlendirilmiştir.

II.ÖRNEK VAKIA

(B) AŞ, işyerinde 22.12.2022 tarihinde meydana gelen iş kazası ile ilgili olarak mahkemece; davalı işveren şirket % 30, davacı işçi % 70 oranında kusurlu bulunmuştur. Mahkeme kararıyla işveren şirket tazminata mahkûm edilmiş ve şirket tarafından toplam 85.000,00 TL tazminat, yasal faiz ve harç ödenmiştir.

Buna göre (B) AŞ tarafından mahkeme kararına istinaden ödenen söz konusu tazminat, yasal faiz ve harçların, kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider yazılması mümkün müdür.

III.YASAL MEVZUAT

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6.maddesine göre; kurumlar vergisi, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanır. Aynı maddede; safi kurum kazancının tespitinde 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 40’ıncı maddesi ile 5520 Kurumlar Vergisi Kanununun 8’inci maddesinde kurumlarca indirilecek giderler sayılmıştır.

Gelir Vergisi Kanununun anılan maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde, işle ilgili olmak şartıyla mukavelenameye veya ilam veya Kanun emrine istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatları safi kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabileceği hüküm altına alınmıştır. 

Kurumlar Vergisi Kanununun “Kabul Edilmeyen İndirimler” başlıklı 11.maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde sözleşmelerde ceza şartı olarak konulan tazminatlar hariç olmak üzere kurumun;

1) Kendisinin,

2) Ortaklarının,

3) Yöneticilerinin ve

4) Çalışanlarının

suçlarından doğan maddi ve manevi zarar tazminat giderlerinin kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün değildir.

IV.DEĞERLENDİRME 

Yukarıda açıklanan yasal hükümlere göre (B) AŞ’nin mahkeme tarafından % 30 kusurlu bulunması sebebiyle ödediği toplam 85.000,00 TL tazminat, yasal faiz ve harcın gider yazılması mümkün değildir.

IV.1.İşçi Kusurunun Değerlendirilmesi

Makalemizin yasal mevzuat bölümünde açıklandığı üzere 193 sayılı GV Kanunun 40/3 maddesine göre;

“işle ilgili olmak şartiyle, mukavelenameye veya ilama veya kanun emrine istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar”

Gider olarak yazılabilir.

Örnek olayda ödenen tazminat ve diğer ödemeler “mahkemece iş verenin kusuruna istinaden” kararlaştırıldığı için 5520 sayılı KV Kanunun 11.maddesi gereğince zarara yansıtılması olanaksızdır.

Dolayısıyla işçinin % 70 kusurlu olmasının bir önemi kalmamaktadır. Nitekim Kayseri Vergi Dairesi Başkanlığının verdiği 30.12.2022 tarih ve 157740 sayılı özelgesinde de Gelir İdaresi, aynı yönde irade beyanında bulunulmuştur.

V.SONUÇ

Bu makalemizde ilama dayalı ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar özelinde iş kazaları sonucunda işveren kusuruna istinaden hükmedilen tazminat ödemeleri değerlendirilmiştir.

Makalemiz “Örnek Olayında” mahkeme tarafından işveren kusurlu bulunmadan bir tazminata hükmedilmiş olsaydı; (B) AŞ tarafından ödenecek tazminat, yasal faiz ve harçlar gider gösterilerek zarar yazılabilirdi.

Kaynak:

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu

İlgili İdari Düzenlemeler

NOT: Bu makale 27.01.2023 tarihinde www.ekovergi.com sitesinde yayınlanmıştır.