Gider Pusulası ve Stopaj Gelir Vergisi

Ahmet GÜZEL
WRS imperium, YMM/Bağımsız Denetçi

I.GİRİŞ

Ticari ve sınai hayatta mükellefler her zaman fatura düzenlemek zorunda olan kişilerden mal veya hizmet alamayabilmektedir. Kanun koyucu, bu gibi durumlarda mükellef olmayanlardan yapılan alımları belgeye bağlamak üzere “gider pusulası” vesikasını geliştirmiştir.

Bu yazımızda “gider pusulası”na bağlanan mal ve hizmet alımlarında uygulanan stopaj gelir vergisi uygulamaları değerlendirilmiştir.

II.GİDER PUSULASI VE STOPAJ GELİR VERGİSİ ile BEYANI

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun 94.maddesine göre esnaf muaflığından yararlananlara mal ve hizmet alımları karşılığında yapılan ödemelerden,

a) Aynı Kanunun 9.maddenin birinci fıkrasının (6) ve (8) numaralı bentlerinde yer alan emtia bedelleri veya bu emtianın imalinde ödenen hizmet bedelleri üzerinden %2

b) Hurda mal alımları için % 2,

c) Diğer mal alımları için % 5,

ç) Aynı Kanunun 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (9) numaralı bendi kapsamında esnaf muaflığından yararlananlara ihtiyaç fazlası elektrik bedeli olarak yapılan ödemeler üzerinden % 0,”
d) Diğer hizmet alımları (a, b ve c alt bentleri hariç olmak üzere mal ve hizmet bedelinin ayrılamaması hali de bu kapsamdadır) için % 10,

stopaj gelir vergisi hesaplanması ve sorumluluk sıfatıyla ilgili vergi dairesine beyan edilmesi ve ödenmesi gerekir.

II.1.GV Kanunun 9.Maddesinin 6, 8 ve 9 Numaralı Bent Hükümleri

Vergiden Muaf Esnaf
Madde 9

…

6. Evlerde kullanılan dikiş, nakış, mutfak robotu, ütü ve benzeri makine ve aletler hariç olmak üzere, muharrik kuvvet kullanmamak ve dışarıdan işçi almamak şartıyla; oturdukları evlerde imal ettikleri havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, dokuma mamûlleri, kırpıntı deriden üretilen mamûller, örgü, dantel, her nevi nakış işleri ve turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, pul, payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, ip ve urganları, tarhana, erişte, mantı gibi ürünleri işyeri açmaksızın  veya yıl içinde gerçekleştirilen satış tutarı, ilgili yıl için geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarından fazla olmamak üzere, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden(11)  satanlar. Bu ürünlerin, pazar takibi suretiyle satılması ile ticarî, ziraî veya meslekî faaliyetleri dolayısıyla gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olanların düzenledikleri hariç olmak üzere; düzenlenen kermes, festival, panayır ile kamu kurum ve kuruluşlarınca geçici olarak belirlenen yerlerde satılması muaflıktan faydalanmaya engel değildir.

…

8. Bu Kanunun 47 nci maddesinde yazılı şartları haiz olanlardan kendi ürettikleri ürünleri satanlara münhasır olmak üzere el dokuma işleri, bakır işlemeciliği, çini ve çömlek yapımı, sedef kakma ve ahşap oyma işleri, kaşıkçılık, bastonculuk, semercilik, yazmacılık, yorgancılık, keçecilik, lüle ve oltu taşı işçiliği, çarıkçılık, yemenicilik, oyacılık ve bunlar gibi geleneksel, kültürel, sanatsal değeri olan ve kaybolmaya yüz tutan meslek kollarında faaliyette bulunanlar.

9. 14/3/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu uyarınca lisanssız yürütülebilecek faaliyetler kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretimi amacıyla, sahibi oldukları veya kiraladıkları konutların çatı ve/veya cephelerinde kurdukları kurulu gücü azami  50 kW’a kadar (50 kW dâhil)olan (Kat maliklerince ana gayrimenkulün ortak elektrik enerjisi ihtiyacının karşılanması amacıyla kurulan dâhil) yalnızca bir üretim tesisinden üretilen elektrik enerjisinin ihtiyaç fazlasını son kaynak tedarik şirketine satanlar (Bu bendin uygulanmasında üçüncü fıkra hükmü dikkate alınmaz.)

Kaynak:

– Ahmet Güzel, Gider Pusulası Düzenleme Esasları, www.ekovergi.com, 23.09.2023

– 213 sayılı Vergi Usul Kanunu

– 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu

– İlgili İdari Düzenlemeler

 NOT: Bu makale 28.05.2024 tarihinde www.ekovergi.com adresinde yayınlanmıştır.