Stok Affında Usul ve Esaslar ile Vergisel Yükümlülükler

Ahmet GÜZEL
WRS imperium, YMM/Bağımsız Denetçi

I.GİRİŞ

7440 sayılı yasa ile yürürliğe giren ve kamuoyunda vergi affı olarak bilinen uygulama kapsamında kayıtlarda yer almayan emtia ve amortismana tabi iktisadi kıymetlerin bildirilmesine de izin verilmiştir.

Bu yazımızda kayıtlarda yer almayan emtia ve ATİK’lerin beyan edilmesine ilişkin esaslar değerlendirilmiştir.

II.YASAL MEVZUAT
II.1.Kapsam ve Beyan

7440 sayılı Kanunun 6.maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca mükelleflerin kendilerince veya ilgili meslek kuruluşlarınca belirlenecek rayiç bedel üzerinden beyan edilerek kayıtlara intikal ettirilecek;

a) Makine, teçhizat ve demirbaşlar ile

b) Emtianın

rayiç bedeli üzerinden örneği 1 Seri No’lu Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair 7440 Sayılı Kanun Genel Tebliği ekinde yer alan (Ek:18 ve Ek:19) KDV stok beyanına ilişkin beyanname ve envanter listesi, kağıt ortamında veya 340 ve 346 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde belirtilen usul ve esaslar doğrultusunda elektronik ortamda sorumlu sıfatıyla verilecektir.

II.2.Vergi Oranı ve Ödeme Zamanı

Stok affında uygulanacak vergi oranı, mükkelleflerin bildirdiği emtia yahut ATİK’in tabi oldukları oranın yarısı olarak belirlenmiştir.

Hesaplanan KDV, en geç 31 Mayıs 2023 tarihine (bu tarih dâhil) kadar yapılacak ve tahakkuk edecek vergi aynı süre içinde ödenmesi gerekir.

Örnek:

Mükellef (A) kayıtlarında yer almayan emtia dolayısıyla beyanname ve eki envanter listesini 15/5/2023 tarihinde vermiştir.

Mükellef (A), söz konusu beyannameye göre tahakkuk eden vergiyi en geç Kanunun 6.maddesinden yararlanma süresinin son günü olan 31/5/2023 tarihine kadar ödeyebilecektir.

II.3.Kahramanmaraş Depremi Sebebiyle Mücbir Sebep İlan Edilen Yerlerde Beyan ve Ödeme

Hazine ve Maliye Bakanlığınca 213 sayılı Vergi Usul Kanunun 15.maddesine göre mücbir sebep hali ilan edilen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa İlleri ile Sivas İlinin Gürün İlçesinde mücbir sebep halinin, Kanunun dokuzuncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirlenen başvuru süresince devam etmesi durumunda, mücbir sebep kapsamına alınan yerlerdeki. dairelere (alacaklı idarelere) yapılacak başvurunun süresi mücbir sebep hâlinin sona erdiği tarihi takip eden üçüncü ayın sonuna kadar (bu tarih dâhil) uzatılmıştır.

Diğer taraftan, aynı fıkra çerçevesinde 7440 sayılı Kanun 6.maddesi kapsamında ödenmesi gereken tutarlar beyanname verme süresi içinde, taksitle yapılacak ödemelerde ise ilk taksit beyanname verme süresi içinde, diğer taksitler izleyen aylarda ödenecektir.

Buna göre;

Mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde mükellefiyet kaydı bulunanların Kanunun 6.maddesinin birinci fıkrası hükmünden yararlanmak istemeleri halinde bu fıkra kapsamında KDV stok beyanına ilişkin beyanname ve eki envanter listesini mücbir sebep halinin sona erdiği tarihi takip eden üçüncü ayın sonu olan 31 Ekim 2023 tarihine kadar vermeleri gerekmektedir.

Yapılacak beyan üzerine tahakkuk edecek tutarların aynı süre içinde ödenmesi gerekir.

II.4.Beyyannamelerin Elektronik Ortamda Verilme Zorunluluğu

KDV beyannamelerini elektronik ortamda vermek zorunda olan mükellefler, söz konusu beyannameyi ve envanter listesini de 340 ve 346 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde belirtilen usul ve esaslar doğrultusunda elektronik ortamda vermek zorundadırlar.

II.5.Stok Affı Beyanında ÖTV’lerin Durumu

7440 sayılı Kanunun 6.maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine göre beyan edilecek özel tüketim vergisi (ÖTV) tutarları, aynı fıkranın (c) bendi uyarınca beyan edilecek KDV matrahını oluşturan rayiç bedelin tespitinde dikkate alınmış olacağından, bu şekilde beyan edilen ÖTV’nin KDV matrahına ayrıca dâhil edilmesine gerek bulunmamaktadır.

II.6.İstisna Kapsamındaki Stok Affından Yararlanır mı

Stok affı kapsamında teslimleri KDV’den müstesna olan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarla ilgili olarak bu uygulamadan yararlanılmaması kararlaştırılmıştır.

II.6.Stok Affı Kapsamında Beyan Edilen KDV’nin İndirim ve İade Konusu Yapılması

Beyan edilen emtiaya ait hesaplanarak ödenen KDV, 1 No.lu KDV Beyannamesinde genel esaslar çerçevesinde;

a) İndirim konusu yapılabilecek

b) Ancak iade konusu yapılamayacaktır.

Diğer taraftan kayıtlarda yer almayan makine, teçhizat ve demirbaşların rayiç bedeli üzerinden;

a) Hesaplanarak ödenen KDV’nin indirimi ve

b) Dolayısıyla iadesi

mümkün değildir. ancak bu tutar, verginin ödendiği yılın gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının belirlenmesinde gider olarak dikkate alınabilmesine karar verilmiştir.

II.7.Stok Affı Kapsamında Beyan Edilen Emtialar İçin Vergi Ziyaı Cezası

3065 sayılı Kanunun 9.maddesinin ikinci fıkrasında; fiili ya da kaydî envanter sırasında belgesiz mal bulundurulduğunun tespiti hâlinde, bu alışlar nedeniyle, ziyaa uğratılan KDV’nin, belgesiz mal bulunduran mükelleften aranacağı, bu uygulamaya göre yapılan tarhiyata da vergi ziyaı cezası uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

7440 sayılı Kanunun 6.maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi ile kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar için yukarıda (a) bölümünde belirtilen şekilde sorumlu sıfatıyla KDV beyan eden ve ödeyen mükellefler bakımından 3065 sayılı Kanunun söz konusu hükmü uygulanmayacağı hükme bağlanmıştır.

Buna göre;

Söz konusu hüküm kapsamında beyanda bulunan mükelleflere, 3065 sayılı Kanunun (9/2) maddesi hükmü uyarınca belgesiz mal bulundurduğu gerekçesiyle malın emsal bedeli üzerinden cezalı olarak re’sen tarhiyat yapılmayacaktır.

III.SONUÇ

Bu yazımızda 7440 sayılı Kanun kapsamında esas itibariyle belgesiz alınmış ve bu sebeple kayıtlarda bulunmayan mal ve emtialar için getirilen stok affı düzenlemesine ilişkin usul ve esaslar irdelenmiştir.

Ancak indirim konusu yapılmasına izin verilmiş mallara ait bildirim KDV’nin iadesinin kabul edilmemiş olması uygulamanın genel bütünlüğüne uygun düşmediği kanaatindeyiz.

Kaynak:

3065 sayılı KDV Kanunu

213 sayılı Vergi Usul Kanunu

İlgili İdari Düzenlemeler

NOT: Bu makale 28.04.2023 tarihinde www.ekovergi.com sitesinde yayınlanmıştır.