Leasing Süresi Bitmeyen Kıymetlerin 3.Kişilere Devri

WRS Sirküleri[1] 448/2020/18
Tarih  : 17.06.2020
Konu  : Leasing Süresi Bitmeyen Kıymetlerin 3.Kişilere Devri

Finansal kiralama şirketi aracılığıyla alınan ve üretimde kullanılan makinenin leasing kiralama süresi taksitleri bitmeden başka bir firmaya devredilmesi ticari hayatta olası bir durumdur.

Benzer konular Gelir İdaresine de taşındığı olmuştur. Gelir İdaresinin görüşü de dikkate alınarak böyle durumlarda yapılması gereke uygulama esaslar başlıca şu şekilde sıralanabilir:

1) 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.

2) 213 sayılı VUK’nuna göre kira süresi sonunda mülkiyet hakkının kiracıya devredilip devredilmediğine bakılmaksızın, bir iktisadî kıymetin mülkiyetine sahip olmaktan kaynaklanan tüm riskler ile yararların kiracıya bırakılması sonucunu doğuran kiralamalar finansal kiralamadır.

3) Finansal kiralamaya konu iktisadî kıymeti kullanma hakkı kiracı tarafından aktifleştirilir. Kiralama işleminde iktisadî kıymetin mülkiyeti kira süresi sonunda kiracıya devredilir. Kiracıya kira süresi sonunda iktisadî kıymeti rayiç bedelinden düşük bir bedelle satın alma hakkı tanınır.

4) Leasing Kiralama süresinin iktisadî kıymetin ekonomik ömrünün % 80′inden daha büyük bir bölümünü kapsaması veya sözleşmeye göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerlerinin toplamının iktisadî kıymetin rayiç bedelinin % 90′ından daha büyük bir değeri oluşturması hallerinden herhangi birinin var olması gerekir.

5) Aynı Kanuna göre devir ve trampa satış hükmünde olarak kabul edilmiştir.

6) Finansal kiralama konusu malın kiracı tarafından bir başkasına devri mümkün değildir. Ancak;

a) Tüketicilerin konut edinmesine veya

b) Yatırımlara finansman sağlayan finansal kiralama işlemlerinde

kiracı, kiracılık sıfatını ve/veya sözleşmeden doğan hak ve/veya yükümlülüklerini, kiralayandan yazılı izin alınması kaydıyla devredebilir.

Bu devir nedeniyle finansal kiralama sözleşmesinde yapılan kiracı değişikliği tescil edilir veya şerh olunur.

Konut finansmanı kapsamında yapılan finansal kiralama işlemlerinde kiracı, kiralayana bilgi vermek, diğer finansal kiralama işlemlerinde ise sözleşmede hüküm bulunmak kaydıyla finansal kiralama konusu malın zilyetliğini bir başkasına devredebilir.

Diğer taraftan; kiracının finansal kiralama konusu maldaki zilyetliğinin bir başkasına devredilemeyeceği hükme bağlanmakla birlikte, belli şartlarda finansal kiralama konusu maldaki zilyetliğin devrine izin verilmiştir.

7) Finansal kiralama yoluyla aktifleştirilen iktisadi kıymetin finansal kiralama şirketi ile anlaşarak başka bir firmaya devredilmesi halinde aşağıdaki uygulama esaslarına dikkat edilmesi gerekir:

a) Yapılan devir işlemi satış hükmünde olduğundan finansal kiralama yoluyla aktifleştirilen iktisadi kıymeti kullanma hakkının finansal kiralama şirketi ile anlaşılarak başka bir firmaya devredilmesi işlemi satış olarak kabul edilmesi kiraya konu malın tabi olduğu KDV oranında fatura düzenlenmesi gerekir.

Sat Kirala Kapsamındaki Kıymetlerin Devri

Aktifte bulunan varlıkların;

a) Kiracı tarafından veya

b) Kiralayan kurumlar tarafından

finansal kiralama yöntemi dâhil olmak üzere üçüncü kişi ve kurumlara satılması durumunda, kiralayan kurumlara devrinden önce bu varlıkların kiracıdaki net bilanço aktif değeri ile bu varlıklar için anılan kurumların kazancının tespitinde dikkate alınan toplam amortisman tutarı dikkate alınarak, satışı gerçekleştiren kurum nezdinde vergilendirme yapılması gerekir.

Ancak 6361 sayılı Kanunda yer alan sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilememesi hâllerinde devir işlemi yapılamaz.

ÖRNEK:

(X) AŞ, aktifine 12.000.000.-TL tutarla kayıtlı taşınmaz için 2.400.000.-TL amortisman ayırmıştır. Bu depoyu 25 Ekim 2017 tarihinde (Z) Finansal Kiralama A.Ş’ye sat-kirala-geri al yöntemiyle 18.000.000.-TL bedel ile devretmiştir.

Leasing firması 6 yıllığına (X) AŞ’ye 18.000.000 TL ana para ve 8.000.000.-TL faiz ile toplam 26.000.000 TL kira ödemesiyle kiralamıştır. Ancak (X) AŞ sözleşmeden kaynaklı yükümlülükleri yerine getiremediği için 22 Şubat 2020 tarihinde Leasing firması depoyu (Y) AŞ’ye 12.500.000 TL’na satmıştır.

Bu durumda (X) AŞ’nin sat-kirala-geri al uygulamasına konu ettiği deponun Leasing firmasına satışından kaynaklı (18.000.000 –(12.000.000 – 2.400.000)) = 3.600.000.-TL tutarındaki kazanç için istisnadan faydalanmasından dolayı zamanında tahakkuk etmeyen vergiler vergi ziyaı cezası alınmaksızın gecikme faiziyle birlikte (X) AŞ’den tahsil edilecektir.

Saygılarımızla
WRS imperium

[1] Sirküleri ile verilen bilgiler genel hatlarıyla bilgi ve fikir verme amaçlıdır. Profesyonel önerileri kapsamamaktadır. Müşavirlik hizmeti için WRS imperium’u arayabilirsiniz.