İhale Sözleşmelerinde Damga Vergisine İade İmkanı

Ahmet GÜZEL
WRS İmperium, YMM/Bağımsız Denetçi

I.GİRİŞ

7491 sayılı Kanun ile daha önce ihale kararına istinaden yapılan sözleşmelerin kapsamı “ihale kararı ve ihaleye ilişkin olarak ihale makamı ile düzenlenen sözleşmenin” şeklinde yapılan değişiklik düzenlemesiyle yeni bir uygulama getirildi.

Aynı kanun ile bazı durumlar için bu tür sözleşmeler ilişkin olarak damga vergisinin iade edilmesi imkânı da getirildi.

II.UYGULAMA ESASLARI
II.1.Damga Vergisinde Vergiyi Doğuran Olay

Damga vergisinde vergiyi doğuran olay kâğıtların düzenlenerek hukuken tekemmül etmesidir.

Kanunda aksine bir düzenleme olmadığı müddetçe hukuken tekemmül eden ve verginin konusuna giren bir kâğıdın hükmünden istifade edilmemiş olması veya kısmen istifade edilmiş olması, o kağıdın bir hususu ispat ve belli edebilecek belge olma vasfını ortadan kaldırmayacağı gibi kağıt tekemmül ettikten sonra kağıda konu muamelelerin iptal edilmiş olması vergilendirmeyi etkilememektedir.

II.2.İhalelere İlişkin Sözleşmelerde Damga Vergisi

488 sayılı Kanunun 8.maddesinde tanımlanan resmi daireler ve resmi daire olmasa dahi kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların aldıkları ihale kararları ile ihale kararlarına istinaden ihale makamı ile düzenlenen sözleşmeler damga vergisine tabi tutulmuştur.

III.İHALE SÖZLEŞMELERİNDE DAMGA VERGİSİ İADESİ
III.1.Genel Olarak

Anılan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun II. Kararlar ve mazbatalar başlıklı bölümünün (2) numaralı fıkrasında yer alan parantez içi hüküm ile fıkrada belirtilen şartların varlığı halinde;

• İhale kararlarının yanı sıra
• İhale makamı ile düzenlenen

sözleşmelerin de kısmen veya tamamen yararlanılmayan kısmına isabet eden damga vergisinin iadesine imkan tanınmıştır.

III.2.Damga Vergisinin İadesi

Damga vergisinin iadesine ilişkin hükmün uygulanmasında; “ihale kararlarına” ait damga vergisinin hangi durumlarda iade edileceğine ilişkin açıklamalar 29/9/2016 tarihli ve 29842 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği (Seri No: 60)’nde yapılmış olup, ihale kararı yönünden anılan Tebliğ çerçevesinde işlem yapılmaya devam edilecektir.

Ancak ihale makamlarıyla yapılan sözleşmelerde damga vergisi iadesi mümkün değildi.

7491 sayılı Kanunun 21.maddesiyle yapılan değişiklik ile birlikte; Kamu İhale Kanunu kapsamındaki ihale makamı olan kurum ve kuruluşlara

• Şikayet veya
• Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet yahut
• Yargı kararı üzerine ihalenin iptal edilmesi

halinde, ihale kararında olduğu gibi, ihale makamı ile düzenlenen sözleşmenin hükmünden kısmen veya tamamen yararlanılmayan kısmına isabet eden damga vergisi de ret ve iade edilebileccektir.

III.3.Damga Vergisinin İade Edilmesi Şartları

Yukarıda yapılan açıklamalara göre;

a) 488 sayılı Kanunun 22.maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında, sürekli damga vergisi mükellefiyeti bulunan mükelleflerce mükellefiyetlerinin bulunduğu vergi dairelerine,

b) 488 sayılı Kanunun 22.maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sürekli damga vergisi mükellefiyeti bulunmayan gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince, gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairelerine,

c) Ödemenin vergi daireleri dışındaki muhasebe birimlerine yapılmış olması durumunda, yukarıda belirtilen ilgili vergi dairesine,

başvurulması durumunda iade işlemi gerçekleştirilecektir.

Mükelleflerin iade talep başvurularında, damga vergisinin ödendiğine dair makbuz/vergi dairesi alındısı ve ihalenin iptal edildiğine ilişkin tevsik edici belge ile ihale makamından ihale konusu işin ne kadarının gerçekleştiğine ilişkin yazının ibrazı şarttır.

IV.YÜRÜRLÜK TARİHİ

İhale makamlarıyla yapılan sözleşmelere ilişkin olarak ödenen damga vergilerinin iade talebinde bulunulmasına imkan veren düzenleme, 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

V.UYGULAMAYA İLİŞKİN ÖRNEKLER

Örnek:

(K) Belediyesi tarafından ihalesi yapılan “12 Ay Süreli Yemek Hizmeti Alımı İşi” (Y) Ltd Şti uhdesinde kalmıştır. Söz konusu işe ilişkin olarak 01.06.2023 tarihli ihale kararına ve 16.06.2023 tarihinde imzalanan sözleşmeye ait damga vergisi ödenmiştir. Daha sonra ihalenin diğer katılımcılar tarafından dava konusu yapılması neticesinde, mahkeme tarafından 15.01.2024 tarihli kararla ihalenin iptaline karar verilmiştir.

Bunun üzerine, (Y) Ltd Şti ihale kararı ve sözleşme için ödediği damga vergisinin iadesini talep etmiştir.

Buna göre;

Söz konusu ihalenin mahkeme kararına istinaden iptali nedeniyle, ihale kararının ve ihaleye ilişkin olarak ihale makamı ile düzenlenen sözleşmenin hükmünden yararlanılmayan kısmına isabet eden damga vergilerinin mükellefe iade edilmesi gerekir.

Örnek:

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ihalesi yapılan “Hizmet Binası Yapım İşi” 500.000.000,00 TL (A) İnşaat AŞ uhdesinde kalmıştır. Söz konusu işe ilişkin olarak 02.01.2024 tarihli ihale kararına ve 10.01.2024 tarihinde imzalanan sözleşmeye ait 4.740.000,00 TL damga vergisi ödenmiştir. Daha sonra Kamu İhale Kurumuna itirazen şikâyet üzerine işe başlanılmadan 15.01.2024 tarihli Kamu İhale Kurumu kararıyla ihale iptal edilmiştir.

Bunun üzerine, (A) İnşaat Ltd. Şti. ihale kararı ve sözleşme için ödediği damga vergisinin iadesini talep etmiştir.

Buna göre söz konusu ihalenin Kamu İhale Kurumuna itirazen şikâyet üzerine işe başlanılmadan iptal edilmesi nedeniyle, hükmünden yararlanılmayan ihale kararına ve ihaleye ilişkin olarak ihale makamı ile düzenlenen sözleşmeye ait 4.740.000,00 TL damga vergilerinin tamamının mükellefe iade edilmesi gerekir.

Kaynak:

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu

İlgili İdari Düzenlemeler

NOT: Bu makale, 03.02.2024 tarihinde www.ekovergi.com sitesinde yayımlanmıştır.