Diğer Maddi Duran Varlıklar Hesabında İzlenen Tablo, Maşrapa Gibi Kıymetlerde Enflasyon Muhasebesi

WRS Sirküleri[1] 580/2025/05
Tarih  : 18.01.2025
Konu  : Enflasyon Muhasebesi

Mükelleflerce muhasebe kayıtlarında “256- Diğer Maddi Duran Varlıklar” hesabında izlenen tablo ve maşrapa, çeşme musluğu, kazan, ibrik, bakraç vb. eski eşyaların enflasyon düzeltmesi uygulamasında parasal olmayan kıymet olarak dikkate alınıp alınmayacağı hususu bu sirkülerimizin konusunu teşkil etmektedir.

Mevzuat

213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298.maddesinin (A) fıkrasına göre;

“…

2. Bu maddenin uygulanmasında;
3. a) Parasal olmayan kıymetler; parasal kıymetler dışındaki kıymetleri,
4. b) Parasal kıymetler; Türk Lirasının değerindeki değişmeler karşısında nominal değerleri aynı kaldığı halde satın alma güçleri fiyat hareketlerine göre ters yönde değişen kıymetleri (Yabancı paralar da parasal kıymet olarak dikkate alınır.),

…

İfade eder.

…“

555 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile belirlenmiş olup, söz konusu Genel Tebliğin;

– “Bilançoda düzeltme işlemine tabi tutulacak kıymetler” başlıklı 9 uncu maddesinde, “(1) …

a) Parasal Kıymetler: Ulusal para değerindeki değişmeler karşısında nominal değerleri aynı kalan, ancak satın alma güçleri fiyat hareketlerine göre ters yönde değişen kıymetler.

b) Parasal Olmayan Kıymetler: Parasal kıymetler dışında kalan kıymetler, diğer bir ifade ile ulusal para değerindeki değişmelere rağmen satın alma güçleri değişmeyen kıymetler.

…

Parasal kıymetler (parasal varlıklar ve parasal kaynaklar) enflasyon düzeltmesine tabi tutulmaz. Zira bilançoda görünen parasal kıymete ait değer, bilanço tarihi itibarıyla o kıymetin satın alma gücünü de göstermektedir. Ancak bilançoda görünen parasal olmayan kıymetlere (parasal olmayan varlıklar ve parasal olmayan kaynaklar) ait değerler, bilanço tarihi itibarıyla bu kıymetlerin satın alma gücünü gösteren değerler olmadığından, bilançonun enflasyonun etkilerinden arındırılmasını teminen parasal olmayan kıymetler enflasyon düzeltmesine tabi tutulur.

(2) Nevi itibarıyla iktisadi işletmelere dâhil bulunan kıymetlerden parasal ve parasal olmayan kıymetler bu Tebliğ eki listelerde (EK 1 ve EK 2) yer almaktadır. Söz konusu listelerde öz sermaye kalemlerine yer verilmemekle birlikte, aksine bir hüküm olmaması ve Tebliğde bir belirleme yapılmamış olması şartıyla, bu Tebliğ uygulamasında öz sermaye kalemleri “parasal olmayan kıymet” olarak addolunur.”,

– EK-1’de yer alan 6 numaralı dipnotta parasal kıymetler, EK-2’de yer alan 8 numaralı dipnotta parasal olmayan kıymetler için “Listelerde yer alan iktisadi kıymetler, uygulayıcılar için kolaylık sağlamak üzere, “Tek Düzen Hesap Planı”nında izlendikleri hesap kodları ile gösterilmiştir. Bu listelerde yer almayan iktisadi kıymetler mahiyet itibarıyla listelerdeki kendilerine en yakın iktisadi kıymet gibi işleme tabi tutulurlar.”

açıklamalarına yer verilmiştir.

Gelir İdaresinin Görüşü

Gelir İdaresince açıklanan iradi beyana göre;

1) Yukarıda belirtilen söz konusu Tebliğ (Ek 1) ve (Ek 2) listelerinde yer almayan “256- Diğer Maddi Duran Varlıklar” hesabının, enflasyon düzeltmesi uygulamasında doğrudan parasal olmayan kıymet olarak kabul edilerek düzeltmeye tabi tutulması mümkün bulunmamakta olup,

2) Öncelikle bu hesapta izlenen kıymetlerin mahiyetinin belirlenmesi, diğer bir ifade ile parasal ya da parasal olmayan ayrımına tabi tutulmak suretiyle

gerekli işlemin yapılması icap etmektedir.

Değerlendirme

Yukarıda yapılan açıklamalara göre; somut olarak sirkülerin konusunu teşkil eden

“256- Diğer Maddi Duran Varlıklar hesabında takip edilen söz konusu kıymetlerin, enflasyon düzeltmesi uygulamasında parasal olmayan kıymet olarak kabul edilmesi ve ilgili mevzuat/düzenlemeler dahilinde düzeltmeye tabi tutulması”

gerekir.

Saygılarımızla
WRS imperium

 

[1] Sirküleri ile verilen bilgiler genel hatlarıyla bilgi ve fikir verme amaçlıdır. Profesyonel önerileri kapsamamaktadır. Müşavirlik hizmeti için WRS imperium’u arayabilirsiniz.