Döviz Olarak Ödenen Avanslara Ait Kur Farklarında KDV Uygulaması

WRS Sirküleri[1] 510/2021/49
Tarih  : 02.12.2021
Konu  : Döviz Olarak Ödenen Avanslara Ait Kur Farklarında KDV Uygulaması

ÖRNEK OLAY

A AŞ tarafından 12.03.2020 tarihinde verilen makine siparişi için döviz cinsinden avans ödemesi yapılmış, 28/2/2021 tarihinde de makine A AŞ tarafına teslim edilmiştir. Diğer taraftan; yıl sonlarında ve geçici vergi dönemlerinde verilen sipariş avansına kur değerlemesi yapılmış, ve teslim tarihindeki döviz kuru üzerinden A AŞ adına fatura düzenlenerek, A AŞ lehine oluşan kur farkı dolayısıyla hangi tarihteki döviz kurunun esas alınması gerekir.

KDV Kanunu Bakımından Uygulama 

KDV Kanununun;

• 24/c maddesinde, vade farkı, fiyat farkı, (7161 sayılı Kanunun 18 inci maddesiyle eklenen ibare; Yürürlük: 18/1/2019) kur farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerlerin matraha dâhil olduğu,
• 26 ncı maddesinde ise bedelin döviz ile hesaplanması halinde dövizin vergiyi doğuran olayın meydana geldiği andaki cari kur üzerinden Türk parasına çevrileceği

hükme bağlanmıştır.

KDV Genel Uygulama Tebliğinin “Kur Farkları” başlıklı (III/A-5.3.) bölümünde;

“Bedelin döviz cinsinden veya dövize endekslenerek ifade edildiği işlemlerde, bedelin kısmen veya tamamen vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu tarihten sonra ödenmesi halinde, satıcı lehine ortaya çıkan kur farkları KDV matrahına dahildir.

Buna göre;

Matraha dahil olacak kur farklarının hesabında, mal ve hizmet bedeline isabet eden kur farkları dikkate alınır, hesaplanan KDV’ye ilişkin ortaya çıkan kur farkları matraha dahil edilmez.

Örnek 1:

(A) Ltd Şti, (B) AŞ’ye mal tesliminde bulunmuş, bu teslime ilişkin 1.000 Dolar üzerinden 180 Dolar KDV hesaplamıştır. Teslim tarihinde döviz kuru 4 TL iken 6 ay sonra yapılan ödeme sırasında döviz kuru 4,40 TL olmuştur.

Buna göre;

Teslime konu malın bedeli 1.000 Dolar üzerinden ortaya çıkan kur farkı 400 TL [(4,40-4)x1.000] olup, bu fark üzerinden 72 TL KDV hesaplanacaktır.

(A) Ltd Şti tarafından, (B) AŞ’ye düzenlenecek kur farkı faturasında; matrah 400 TL, hesaplanan KDV ise 72 TL olacaktır.

Yukarıda yapılan açıklamalara göre;

Teslim veya hizmetin yapıldığı tarih ile bedelin tahsil edildiği tarih arasında ortaya çıkan lehte kur farkı için satıcı tarafından fatura düzenlenmek ve faturada gösterilen kur farkına, teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu işlemler için geçerli olan oran uygulanmak suretiyle KDV hesaplanır.

Bedelin tahsil edildiği tarihte alıcı lehine kur farkı oluşması halinde, kur farkı tutarı üzerinden alıcı tarafından satıcıya bir fatura düzenlenerek, teslim ve hizmetin yapıldığı tarihteki oran üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir.

Verilen Avansların Durumu

Avans mahiyetindeki ödemeler bir teslim veya hizmetin karşılığı olarak ortaya çıkmadığından esas itibariyle KDV’nin konusuna girmemektedir.

Avans karşılığının döviz cinsinden alınması veya ödenmesi ve bu avansların belli dönemlerde yeniden değerlemeye tabi tutulması bu durumu değiştirmemektedir.

Başka bir ifadeyle yılsonlarında ve geçici vergi dönemlerinde, Vergi Usul Kanunu uyarınca yapılan değerlemeler sonucu oluşan kur farkları üzerinden KDV hesaplanmaz.

Bu hüküm ve açıklamalara göre; avans ödemesinin yapıldığı tarihte tarafınıza fatura düzenlenmemiş olduğu, mal tesliminin gerçekleştiği 28/2/2018 tarihinde faturanın düzenlendiği hususları birlikte dikkate alındığında vergiyi doğuran olayın bu tarihte gerçekleştiği değerlendirildiğinden, bedelin vergiyi doğuran olayın gerçekleştiği tarihteki döviz kuru dikkate alınarak belirlenmesi gerekmektedir.

Örnek 1’in Devamı:

(A) Ltd Şti, (B) AŞ’ye 30.11.2020 tarihinde 1.000 Dolar avans ödemesinde bulunmuş (B) AŞ tarafından 21.02.2021 tarihinde mal tesliminde bulunmuştur. Bu teslime ilişkin 1.000 Dolar üzerinden 180 Dolar KDV hesaplamıştır. Avans ödemesi tarihinde USD kuru 4,00 TL iken 31.12.2021’de 4,30 TL; mal teslim tarihinde döviz kuru 4,40 TL olmuştur.

Buna göre; 31 Aralık 2021 tarihinde (0,30*1.000=) 300,00 TL lehe kur için avans değerlemesi olması sebebiyle fatura düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

Bu işlemlere ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki gibi olacaktır:

30.11.2021
159 Verilen Sipariş Avansları		4.000,00
	102 Bankalar		4.000,00
Avans Ödemesi
31.12.2021
159 Verilen Sipariş Avansları		300,00
	646 Kambiyo Karları		300,00
Avans Değerlemesi
21.02.2021
153 Ticari Mallar		4.400,00
191 İnd. KDV		792,00
	102 Bankalar		792,00
	159 Verilen Sipariş Avansları		4.300,00
	646 Kambiyo Karları		100,00
Mal Teslimi Faturasının Kaydı

Saygılarımızla
WRS imperium

 

[1] Sirküleri ile verilen bilgiler genel hatlarıyla bilgi ve fikir verme amaçlıdır. Profesyonel önerileri kapsamamaktadır. Müşavirlik hizmeti için WRS imperium’u arayabilirsiniz.